Kitapta, 1920-1922 yıllarında Kıbrıs’ta muhacir olarak ikamet eden Beyaz Rusların siyasi, ekonomik ve kültürel yaşamları incelenmektedir.

Dr. Elnur Ağayev, Kıbrıs'tan Geçen Beyaz Ruslar, Işık Kitabevi yayınları, Lefkoşa 2015, 246 sayfa.

Kitapta, 1920-1922 yıllarında Kıbrıs’ta muhacir olarak ikamet eden Beyaz Rusların siyasi, ekonomik ve kültürel yaşamları incelenmektedir.  

Bolşeviklerin 1917 yılının Ekim ayında Rusya’da iktidara gelmeleri ülkedeki yaşamı büsbütün değiştirdi. Çarlık yönetimini beraber devirmelerine rağmen Bolşevikler, bu yeni süreçte farklı yaklaşımları dikkate almıyor ve her konuda belirleyici olmak istiyorlardı. Bu durum Rusya’yı bir İç Harb’e sürükledi. Harbi kazanan Bolşevikler oldu. Kaybedenler ise ülke dışına iltica etmek zorunda kaldılar.

Yurtlarından uzaklaşmak zorunda kalanlar kendilerini herhangi bir renkle tanımlamıyorlardı, fakat “kızıllar”a karşı mücadeleleri onları tarih karşısında “beyazlar” yapmıştı. Değişik etnik kimliklerden gelseler de Rusya ideali etrafında birleşiyorlardı. Tarih notunu almıştı, onlar Beyaz Ruslardı. Maddi ve manevi varlıkları zorunlu göçün nedeni sayılmıştı; bundan dolayı göç olgusunun sıkıntılarını yaşadılar. Fakat yılmadılar, kimliklerini korudular.

Yaşam umutlarını, hayata bağlılıklarını hiçbir zaman kaybetmediler. Dünyanın değişik ülkelerine dağıldılar, buralarda yeni bir yaşam aradılar. Bu arayışlarında çeşitli duraklardan geçmek zorunda kaldılar. Bundan dolayı da her ülkede Beyaz Rusların bir “durak hikâyesi” oluştu. Bu çalışma, yeni bir yaşam, yeni bir mekân umuduyla yola çıkan Beyaz Rusların Kıbrıs durağının “hikâyesi”dir.

Kitap, dönemin Kıbrıs, Türkiye, Rusya ve İngiliz kaynaklarına dayanarak yazılmış ve Beyaz Rusların Kıbrıs yaşamını anlatan ilk çalışma olma özelliğini taşımaktadır.